325-lecie Chwałowic

325-lecie Chwałowic / [red. Monika Wilk ; tł. Edyta Kiełpińska ; fot. Józef Maciejewski et al.]. – Bogdaniec : Gminna Biblioteka Publiczna, 2011. – 98 s. : il. ; 21 cm.

Fragment publikacji:

Wiatraki kozłowe w Chwałowicach
Historia młynów w Chwałowicach sięga przełomu XVIII i XIX wieku. Według spisu przeprowadzonego w 1801 roku we wsi mieszkało 438 mieszkańców w 62 domach. Istniała kuźnia i młyn. Jakiego on był typu, trudno dziś ustalić. Wiadomo jednak, że w pierwszej połowie XX wieku istniały tu aż trzy młyny wiatrowe.
Wiatraki przywędrowały do Europy w XII wieku z Bliskiego Wschodu, gdzie znane były już w starożytności. Pierwsza historyczna wzmianka o nich w Polsce pochodzi z zezwolenia na budowę młynów wiatrowych wydanego przez księcia Wiesława z Rugii w 1271 roku dla klasztoru w Białym Buku. Kolejne wzmianki informują o wiatrakach w Szczecinie – 1289 r., w Kobylinie-1303 r. i Wschowie-1325 r.
W XIV i XV stuleciu były już powszechnie znane w północnej i środkowej Polsce. Na dobre zadomowiły się w krajobrazie wsi polskiej w XVI wieku, zwłaszcza w Wielkopolsce, Kujawach, Mazurach, Ziemi Lubuskiej i północnym Śląsku.
W XIX wieku ilość wiatraków znacznie wzrosła. Po pierwsze na skutek regulacji rzek na terenie całej Polski. Nieudane melioracje sprawiły bowiem, że w wielu z nich zaczęło brakować wody potrzebnej do napędzania młynów wodnych. W wyniku zniesienia w państwie pruskim przymusu miewa w 1808 r., co przyczyniło się do budowy prywatnych wiatraków przez bogatych gospodarzy (…)

Anna Czujko