Konferencja naukowa „Wspólne dziedzictwo – wspólna historia. 900 lat ustanowienia biskupstwa lubuskiego 1124(25)-2024”

9 maja 2024 roku w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zbigniewa Herberta odbyła się polsko-niemiecka konferencja naukowa „Wspólne dziedzictwo – wspólna historia. 900 lat ustanowienia biskupstwa lubuskiego 1124(25)-2024”, której pomysłodawcą był znany regionalista, Zbigniew Czarnuch. Współorganizatorami oraz partnerami wydarzenia byli: Uniwersytet Zielonogórski, Brandenburgisches Landeshauptarchiv Potsdam oraz Brandenburgische Historische Kommission e.V., zaś patronatem objęli je: Marszałek Województwa Lubuskiego Marcin Jabłoński oraz Wojewoda Lubuski Marek Cebula. Projekt dofinansowany został przez Fundację Współpracy polsko-niemieckiej.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się m. in. Biskup Pomocniczy Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej Adrian Put, Przewodnicząca Sejmiku Lubuskiego Anna Synowiec, Dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Miasta Gorzowa Ina Czaińska, Dyrektor Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu Agnieszka Walc-Wiśniewska, Dyrektor Książnicy Pomorskiej w Szczecinie Przemysław Wraga oraz przedstawiciele gorzowskich i regionalnych instytucji związanych z kulturą i historią regionu.

Od godziny 9.00 w sali 102 WiMBP w Gorzowie czternastu naukowców i naukowczyń z Polski i Niemiec przedstawiło referaty, w których podjęty został temat biskupstwa lubuskiego z perspektywy historycznej, archeologicznej, socjolingwistycznej, językowej, prawno-politycznej oraz kościelnej. Była to okazja do przywrócenia do świadomości społecznej oraz do upamiętnienia ustanowienia biskupstwa lubuskiego funkcjonującego w swoich historycznych ramach w obszarze współczesnego pogranicza polsko-niemieckiego.

Krzysztof Socha oraz Julianna Sójkowska-Socha z Muzeum Twierdzy Kostrzyn przedstawili stan badań archeologicznych na terenie dawnej siedziby biskupów lubuskich w Górzycy.
Dr Paweł Migdalski z Uniwersytetu Szczecińskiego pochylił się nad zagadnieniem badań nad chrystianizacją Pomorza w związku z jubileuszem 900-lecia misji Ottona z Bambergu.
Dr Falko Neininger, przedstawiciel Brandenburgisches Landeshauptarchiv Potsdam przedstawił archiwalia diecezji lubuskiej i jej kapituły katedralnej oraz wyjaśnił, jak wyglądał rozwój piśmiennictwa w diecezji.
Prof. dr hab. Tadeusz Lewaszkiewicz z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu poruszył problem języka/języków na obszarze dawnego biskupstwa lubuskiego między XII a XVI w., natomiast dr hab. prof. UZ Joanna Karczewska (Uniwersytet Zielonogórski) wygłosiła prelekcję na temat Warzyna (Warina) – Lubuskiej prepozytury kanoników regularnych z Żagania w średniowieczu.
Przeglądu strukturalno-historycznego Ziemi Torzymskiej dokonał następnie dr Joachim Stephan (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu/ Brandenburgische Historische Kommission).
Dr Mathis Leibetseder (Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz Berlin) opowiedział o diecezji lubuskiej w okresie reformacji, a prof. dr Matthias Asche z Uniwersytetu w Poczdamie przedstawił relacje biskupstwa lubuskiego i Uniwersytetu we Frankfurcie nad Odrą do połowy XVI wieku.
Dr Sylvia Müller-Pfeifruck wygłosiła referat zatytułowany “Średniowieczne nagrobki biskupów lubuskich w katedrze mariackiej w Fürstenwalde”. O płytach nagrobnych pozostałych biskupów lubuskich mówił także prof. dr hab. Joachim Zdrenka z Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Dr hab. prof. UZ Marceli Tureczek z Uniwersytetu Zielonogórskiego przedstawił średniowieczne dzwony na obszarze biskupstwa lubuskiego, zaś Błażej Skaziński z Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Uchrony Zabytków w Gorzowie Wlkp. wygłosił referat na temat architektury wiejskich kościołów parafialnych na terenie biskupstwa lubuskiego.
Natomiast wypowiedź dr hab. prof. AJP Paweł Leszczyńskiego z Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim dotyczyła erygowania diecezji gorzowskiej w 1972 roku w kontekście stosunków polsko-watykańskich.

Pomiędzy wystąpieniami oraz po przedstawieniu referatów uczestnicy mieli okazję zadać pytania prelegentom oraz uczestniczyć w dyskusji dotyczącej wspólnej historii biskupstwa.

Serdecznie dziękujemy wszystkim partnerom, gościom, prelegentom oraz słuchaczom, którzy uczestniczyli razem z nami w tak wielkim i istotnym dla nas wydarzeniu.

Relacje medialne:

• TVP3 Gorzów Wlkp., Informacje Lubuskie
• Telewizja Gorzów, Informacje Telewizji Gorzów
  
• Chrzest Pomorza w dziejach Polski i Europy: Jubileusz 900-lecia
• Gość Niedzielny zielonogórsko-gorzowski
• Instytut Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego