“Obrona Lwowa w latach 1918-1920” – wykład w Klubie Kultury “Jedynka”

 
W związku z obchodzonym w listopadzie Świętem Niepodległości Polski, 19 listopada 2009 roku w Klubie Kultury “Jedynka”, dr Piotr Franków wygłosił wykład na temat obrony Lwowa w latach 1918-1920. Zdaniem prelegenta, konflikt ukraińsko-polski narastał od końca XIX wieku, przy czym zaczął przybierać mocniej na sile przy końcu I wojny światowej wskutek ukraińskich dążeń niepodległościowych. Odpowiednia dla Ukraińców sytuacja do przejęcia Lwowa nadarzyła się w 1918 roku, kiedy to następował kres istnienia państwa austrowęgierskiego. Od 1 listopada 1918 roku do połowy 1919 roku Lwów bronił się przed Ukraińcami. W dniu 22 listopada miasto zostało opanowane przez Polaków, ale obrona oblężonego przez Ukraińców miasta trwała do połowy 1919 roku, kiedy to z odsieczą przybyły wojska polskie. Dr Franków zaznaczył, że regularne oddziały Ukraińskich Strzelców Siczowych zostały skutecznie powstrzymane przez oddziały polskich gimnazjalistów – Lwowskie Orlęta. Dodał, ze mianem Orląt Lwowskich określa się uczniów, studentów, robotników, urzędników, chłopców i dziewczęta, którzy wobec braku we Lwowie oddziałów polskich, praktycznie nieuzbrojeni, bronili miasta przed Ukraińcami. Ale na tym nie zakończyła się obrona Lwowa i udział w wojnie Orląt Lwowskich. W sierpniu 1920 roku, gdy Lwów bronił się przed wojskami bolszewickimi, Orlęta również stanęły do jego obrony. Słynna bitwa pod Zadwórzem na przedpolu Lwowa, w której zginęło 318 z 330 walczących Orląt Lwowskich, powstrzymała pochód bolszewików na Lwów. Bitwa ta została nazwana Polskimi Termopilami. Na zakończenie wykładu, dr Franków zaznaczył, że w sumie w walkach uczestniczyło 1421 młodocianych obrońców, z których najmłodszy miał 9 lat. Antoś Petrykiewicz, 13-letnie Orlątko został najmłodszym w historii kawalerem Orderu Virtuti Militari. Po zakończeniu wojny z Ukraińcami i bolszewikami, władze niepodległej Polski wydzieliły z Cmentarza Łyczakowskiego fragment, który nazwano Cmentarzem Orląt Lwowskich. Spoczęły na nim poległe w walce Orlęta, zarówno z wojny ukraińsko-polskiej 1918-1919, jak też polsko-bolszewickiej 1920 roku. Wykładu wysłuchali członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego w Gorzowie. Spotkanie uświetnił występ chóru “Jedynka” pod kierownictwem Hanny Bednarczyk, który wykonał pieśni “Dzieci”, “Ostatnia modlitwa”, “Piosenka o Cmentarzu Orląt”.
 
Impreza została zorganizowana przy współudziale Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej Filii Nr 2 przy ul. Mieszka I 50.