Kalita-Skwirzyńska Kazimiera: Pęzino = Pansin

Kalita-Skwirzyńska Kazimiera: Pęzino = Pansin / [Kazimiera Kalita-Skwirzyńska, Mirosław Opęchowski ; tł. Agnieszka Lindenhayn-Fiedorowicz]. – Kulice [etc.] : Fundacja Akademia Europejska Kulice – Külz, cop. 2013. – 28, XII s. : il. ; 22×25 cm.

Fragment publikacji:

KOŚCIÓŁ
Kościół w Pęzinie zbudowany około 1550 roku z fundacji Matzke von Borcke, stał się wkrótce potem również miejscem pochówków dla rodzin von Borcke i von Puttkamer. Krypta z pochówkami dawnych właścicieli i zarazem patronów, obecnie zniszczona, znajduje się pod nawą kościoła. W architekturze niewielkiej, ceglanej budowli o jednej prostokątnej nawie i wysokiej wieży, zwraca uwagę szczyt wschodni bogato dekorowany blendami, gzymsami i maswerkami, których formy wskazują na ten sam warsztat, który dokonał przebudowy skrzydła gotyckiego zamku w połowie XVI wieku.
Z kolei wieża kościoła, pierwotnie drewniana, zniszczona pożarem w 1902 roku i zbudowana od podstaw w 1906 roku wg projektu architekta Heinricha Deneckego, nawiązuje kształtem do późnogotyckich form wieży w Małkocinie (Mulkenthin).
Wnętrze świątyni zaskakuje bogactwem wyposażenia. Znajdują się w nim: architektoniczna nastawa ołtarza głównego z początku wieku XVIII, pozostałość ławy kolatorskiej i empora organowa z XVI wieku z polichromowanymi płycinami ukazującymi postacie apostołów i świętych w niszach. Na specjalną uwagę zasługują epitafia, przede wszystkim epitafium Heinricha von Borcke i jego żony Marii von Ramel. Namalowany na drewnie obraz ukazuje zmarłego w zbroi i jego małżonkę przed krucyfiksem. Bogato rzeźbioną ramę zdobią herby, inskrypcje oraz data 1610. Poza tym zachowały się 4 płyty nagrobne z inskrypcjami i dekoracją z XVI i XVIII wieku. Najstarsza z płyt z ok. 1566 roku upamiętnia Matzke III von Borcke, druga z 1789 Adriana Ernsta von Puttkamera i jego żonę Annę Louisę von Goltz, trzecia z 1786 Matthiasa Friedricha von Puttkamera, czwarta z ok. 1790 należy do Franza Ludwiga Georga von Puttkamera i jego żony Nicoli Dorothei Friederici Ludovici z domu von Schöning. Na drugiej
i czwartej płycie, oprócz inskrypcji, herbów i emblematów, ukazane są popiersia małżonków. Wszystkie wymienione wyżej obiekty wykazują wysoki poziom wykonania. Twórcą płyt z XVIII wieku był rzeźbiarz z Pavii, CarI Balthasar Innocentius Sangalli, którego dziełem jest również herb Puttkamerów nad arkadą przejazdową do zamku.