Aktywny Senior

„Któż by wiedział, że czas leci
Gdyby nie lustro i – gdyby nie dzieci”
J. Sztaudynger

Aktywny Senior to propozycja Gminnej Biblioteki Publicznej w Krzeszycach w ramach działalności Stowarzyszenia Strefa Aktywności Rozmaitej spotkań dla seniorów i o seniorach.
Pierwsze spotkanie z cyklu Aktywny Senior cieszyło się ogromnym zainteresowaniem z jednoznacznym wnioskiem, że warto zająć się tym tematem i problemem. Spotkanie prowadziła gerontopedagog Jolanta Bednarska.
Na spotkaniu poruszono temat gerontologii – nauki, która zajmuje się profilaktyką, przyczynia się do dłuższego zachowania zdrowia. Podkreśla również wagę takich czynników środowiskowo-społecznych jak:
– izolacja społeczna i psychiczna;
– pogarszanie się na tym etapie życia sytuacji materialnej;
– gwałtowna zmiana warunków środowiskowych;
– istnienie i dostępność odpowiednich dla ludzi starszych form rekreacji i aktywnego wypoczynku;
– właściwe nastawienie do ludzi starszych i tej fazy życia.
Na spotkaniu rozmawialiśmy też o głównych cechach okresu starości. Starość i starzenie się to pojęcia, które nie zostały jeszcze jednoznacznie zdefiniowane, zarówno przez nauki biologiczne jak i społeczne. Pierwsze z tych pojęć traktowane jest jako zjawisko, faza życiowa, drugie natomiast jest procesem. Starość jako etap, stan w życiu człowieka, ma charakter statyczny. Natomiast starzenie się, traktowane jako proces rozwojowy, jest zjawiskiem dynamicznym. Postępujące zmiany społeczno-ekonomiczne, coraz szybszy postęp techniczno-informatyczny, wzrost stopy życiowej ludności, rozwój i osiągnięcia medycyny, przyczyniają się do wydłużenia życia ludzkiego. Konsekwencją tego jest szybszy wzrost liczby osób w podeszłym wieku niż liczby osób nowo narodzonych. O tym, że starość jest nieunikniona wie każdy z nas, starzejemy się wszyscy. Starość przebiega w różny sposób, ma różne oblicza. Starość nie powinna być utożsamiana z chorobą, gdyż jest etapem rozwoju osobniczego następującym po okresie dojrzałości. W przeszłości utożsamiano starzenie się z pojawiającą się i stopniowo postępującą niewydolnością ważnych dla życia narządów.
Czym jest dokładnie starzenie się? Oznacza ono stopniowe zmniejszenie rezerwy czynnościowej narządów, które zmniejszają możliwość zachowania równowagi wewnątrzustrojowej. Jest to proces ciągły i nieodwracalny. Starzenie się ma duże znaczenie indywidualne i społeczne, ponieważ zbliża człowieka do okresu starości. Granice starości są bardzo płynne, a sam proces starzenia się przebiega etapami. Najpierw jest etap starzenia się społecznego, dopiero później następuje starzenie fizyczne. Starzenie zależy od sposobu i warunków życia. Odmiennie będzie przebiegało u mężczyzn i kobiet, inaczej na wsi i w mieście. Do najczęściej spotykanych zalicza się 4 okresy starości:
– 60-69 lat – wiek początkowej starości;
– 70-74 lata – wiek przejściowy między początkową starością a wiekiem ograniczonej sprawności fizycznej i umysłowej;
– 75-84 lata – wiek zaawansowanej starości;
– 85 lat i więcej – niedołężna starość.
Jednakże wiek kalendarzowy nie jest jednak najwłaściwszym miernikiem nasilenia się procesów starzenia. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) za początek starości uznaje 60 rok życia. Wyróżnia w niej trzy zasadnicze etapy:
– od 60-75 r. życia – wiek podeszły (tzw. wczesna starość);
– od 75-90 r. życia – wiek starczy (tzw. późna starość);
– 90 r. życia i powyżej – wiek sędziwy (tzw. długowieczność).
Za podstawowe cechy starości uważa się:
– znaczny spadek zdolności adaptacyjnych człowieka w wymiarze biologicznym, psychospołecznym;                                    
– postępujące ograniczenie samodzielności życiowej;
– stopniowe nasilenie się zależności od otoczenia.
Do najważniejszych problemów ludzi starszych można zaliczyć samotność, chorobę, inwalidztwo, życie w ubóstwie, poczucie nieprzydatności. Wszystkie te problemy wskazują na istniejącą marginalizację osób starszych jako zbiorowości, czego przykładem może być stopniowe eliminowanie ich z aktywnego życia zawodowego i społecznego w momencie przekraczania granicy wieku emerytalnego. Starość jest okresem trudnym, człowiek musi zostać do niej odpowiednio przygotowany. Na to, jak jest ten okres przeżywany, mają wpływ różne czynniki zarówno indywidualne, w tym genetyczne, jak i społeczne. Ludzie starsi staja się coraz mniej sprawni, coraz więcej chorują. Rozwój geriatrii i gerontologii przyczyniają się do postępu w działaniach na rzecz poprawy jakości życia w okresie starości. Powszechne przygotowanie się do starości stanowi nowe wyzwanie dla współczesnych społeczeństw. Zasadnicze znaczenie w procesie edukacji dla dobrego przeżywania starości ma motywowanie ludzi do aktywności: tak fizycznej, jak i intelektualnej.
Stowarzyszenie SAR oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Krzeszycach zauważa te potrzeby i zaprasza na kolejne spotkania z cyklu Aktywny Senior już od wrześniu br.
Pani Jolancie Bednarskiej dziękujemy za majowe spotkanie oraz  ogromne zaangażowanie i chęć poprowadzenia cyklu spotkań dla aktywnych seniorów w krzeszyckiej bibliotece.

Jolanta Solińska – GBP w Krzeszycach
 

Materiał nadesłany 22.06.2015 r. przez GBP w Krzeszycach
Oprac. W. Żurawski