Bajkopisanie jako metoda pracy z dziećmi wyzwalająca kreatywność: warsztaty dla bibliotekarzy w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp.

6 i 13 października 2014 r. bibliotekarze z WiMBP w Gorzowie Wlkp. oraz bibliotek gminnych i miejsko – gminnych północnej części województwa lubuskiego wzięli udział w warsztatach z bajkopisania. Szkolenie zostało zorganizowane w odpowiedzi na potrzeby nabycia przez bibliotekarzy nowych kompetencji w tym zakresie. Na przestrzeni ostatnich lat znacząco bowiem wzrosła liczba dzieci i młodzieży mających trudności ze swobodnym wypowiadaniem się – wyrażaniem własnych myśli, budowaniem zdań. Potrzebne są działania upowszechniające czytelnictwo oraz kształtujące sprawność językową. Nabyte podczas szkolenia umiejętności praktyczne pozwolą uczestnikom przeprowadzić w bibliotekach atrakcyjne zajęcia w zakresie stymulowania u dzieci wyobraźni twórczej i kompetencji językowych.

Bibliotekarze poznali różne metody, które z powodzeniem można wykorzystać w celu zachęcenia najmłodszych czytelników do tworzenia własnych opowieści – opowiadań, baśni i bajek, m.in.:

1.      Tworzenie opowiadania z wykorzystaniem kart dialogowych, czyli małych, kolorowych obrazków– wieloznacznych ilustracji, magicznych, bajkowych, wywołujących mnóstwo skojarzeń. Zadaniem kart jest pobudzenie do twórczego myślenia. Istotne jest w tej metodzie zestawienie dwóch elementów – z jednej strony wiedzy dziecka na dany temat, dotychczasowego doświadczenia, z drugiej przypadkowego bodźca w postaci obrazka. Skojarzenia zrodzone na bazie tej „mieszanki” pozwalają na tworzenie nieoczekiwanych i często zaskakujących wręcz opowiadań.

2.      Techniki: „przedmiot ze starej szafy” i „historia jednego guzika”– tworzenie historii opowiadającej przeszłość otrzymanego przez uczestnika przedmiotu.

3.      Kończenie historii– pisanie własnego zakończenia bajki/baśni, zupełnie innego
od tego powszechnie znanego. Ta metoda uczy kreatywności, pokazuje, że nie trzeba iść jedną drogą historii, można wybrać własną.

4.      Snucie opowieści z kości– uczestnicy zabawy tworzą historie na podstawie wylosowanych „kości opowieści” (Story Cubes), czyli sześciennych kostek zawierających na ściankach różne obrazki.

5.      Metodę „trzy magiczne worki” – metoda inspirowana działaniami londyńskiego ośrodka rozwoju kreatywności dzieci Children's Story Centre Discover, w Polsce rozpropagowana przez Gdańską Fundację Terapii i Rozwoju. Tą techniką można wspólnie z dziećmi w trakcie kilku spotkań stworzyć nawet całą książkę. Przed przystąpieniem do zajęć konieczne jest wyznaczenie przestrzeni opowieści poprzez rozłożenie na stole lub podłodze chusty, koca, obrusu, itp. Następnie dzieci tworzą grupową opowieść inspirując się przedmiotami wyciąganymi
z trzech kolorowych worków. W pierwszym znajdują się materiały o różnych kolorach i odmiennej fakturze, np. chustki, apaszki, ściereczki, itp. Jest to „worek miejsca”. Pomaga umiejscowić historię w czasie i przestrzeni. W drugim, tzw. „worku bohaterów”, znajdują się przedmioty, które są inspiracją do wymyślenia bajkowej postaci. Mogą to być pluszaki, lalki, żołnierzyki. Trzeci worek zawiera „niespodzianki” – jest to zbieranina różnych przedmiotów, z których dzieci mogą skorzystać na przykład wtedy, kiedy opowieść urywa się albo staje się nudna
i konieczny jest zwrot akcji. Zajęcia powinna moderować osoba dorosła. Treść bajki należy zapisywać na każdych zajęciach, tak żeby można było ją kontynuować lub coś w niej poprawić.

Warsztaty poprowadziła Maja Wilczewska – Wojczyszyn, nauczycielka bibliotekarka z Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego w Gorzowie Wlkp., certyfikowana biblioterapeutka. Ogółem w szkoleniu wzięło udział 31 bibliotekarzy (podzielonych na dwie grupy). Warsztaty zostały wysoko ocenione przez uczestników, którzy docenili zwłaszcza profesjonalizm trenerki oraz możliwość praktycznego wykorzystania zdobytych umiejętności podczas pracy z dziećmi.

Anna Królewicz – Spętany,

kierownik Działu Instrukcyjno – Metodycznego WiMBP