Bukowski Krzysztof: Sterylizacja ludności romskiej 1943-1945 w Bydgoszczy, Dobiegniewie, Pile i Złotowie

Bukowski Krzysztof: Sterylizacja ludności romskiej 1943-1945 w Bydgoszczy, Dobiegniewie, Pile i Złotowie : (zarys problemu). – Szczecinek : Związek Romów Polskich : Instytut Pamięci i Dziedzictwa Romów oraz Ofiar Holokaustu, 2012. – 34 s. : il. ; 21 cm.

Ze wstępu:

Podstawą napisania niniejszego opracowania były śledztwa przeprowadzone przez Okręgowe Komisje Badania Zbrodni Hitlerowskich w Koszalinie i Bydgoszczy a w dalszej kolejności przez Oddziałowe Komisje Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku i Poznaniu. Punktem wyjścia wszystkich postępowań było wszczęte 27 listopada 1965 roku przez sędziego Sądu Wojewódzkiego przewodniczącego sekcji dochodzeniowo – śledczej byłej Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Koszalinie śledztwo w sprawie sterylizacji przez Niemców osób narodowości cygańskiej – mieszkańców Złotowa w latach 1939 -1945.
W materiałach zebranych przez b. Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Koszalinie znajdował się wykaz osób z terenu powiatu złotowskiego poddanych przymusowej sterylizacji w latach 1939-1945 przez władze III Rzeszy. Wykaz ten zawiera nazwiska i dane 30 osób poddanych przymusowej sterylizacji w szpitalach w Złotowie, Pile, Dobiegniewie, Trzciance i Bydgoszczy.
Pierwszy zabieg dokonany miał być w lipcu 1943 roku, zaś ostatni w styczniu 1945 roku. Najwięcej zabiegów wykonano w listopadzie 1943 roku. Osoby podane tym zabiegom miały od 11 do 56 lat. Dodatkowo warto podkreślić, iż po trzy osoby były w wieku 12 i 15 lat.
Zabiegów tych dokonywać mieli lekarze niemieccy o nazwiskach:
– Kurt Schwenzer i Kurt Messerschmidt w złotowskim szpitalu,
– Friedrich w Dobiegniewie,
– Jenrich w Pile,
– Moor w Trzciance,
– Otto Leischnitz w Bydgoszczy.
Nie zdołano ustalić imion wszystkich ww. lekarzy.