By pamiętać

„Demonstracja z 31 sierpnia 1982 r. była najbardziej spektakularnym przejawem działalności opozycyjnej w okresie od wprowadzenia stanu wojennego aż do roku 1989” – pisze Dariusz Rymar w podsumowaniu książki pt. „31 sierpnia 1982 r. w Gorzowie Wielkopolskim”.

*

Niewielka to książka, liczy tylko 40 stron, a większość wypełniają zdjęcia. Tekst prezentuje okoliczności wprowadzenia stanu wojennego, odpowiedź gorzowian, a następnie historyczną demonstrację na Starym Rynku i centralnym skrzyżowaniu ulic Sikorskiego i Chrobrego oraz jej następstwa. Wszystko w największym skrócie, bo nie analizie, a informacji ma służyć ta publikacja.

W 40 lat po tamtych wydarzeniach winna młodemu pokoleniu pokazać, o co i jak walczyli jego ojcowie. Dużo tu zdjęć, bo do młodych bardziej od tekstu trafiają obrazy. Na szczęście dużo ich zrobiono tamtego dnia, a dziś są znakomitym świadectwem. Z jednej strony tłum ludzi modlących się pod białym krzyżem obok katedry, a z drugiej szpalery obrońców ustroju z działami, karabinami i unoszącym się wszędzie dymem. Po prostu wojna. I karoseria samochodu wyraźnie mocno postrzelona.

Konsekwencją tamtego zrywu były liczne zatrzymania, areszty, procesy, kary więzienia. Zwycięstwo przyszło dopiero w 1989 roku.

*

Tę książkę albo raczej broszurę wydał Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Szczecinie. By taka książka/broszura była powszechnie dostępna. By była pod ręką dla wszystkich, którzy uczestniczyli w tamtych wypadkach, a może nawet bardziej dla tych, którzy powinni o nich pamiętać. Można ją za darmo otrzymać w gorzowskiej Delegaturze IPN. Polecamy.

***

„31 sierpnia 1982 r. w Gorzowie Wielkopolskim”, tekst Dariusz Aleksander Rymar, wyd. Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Oddział w Szczecinie, 40 s.