Janion Andrzej: Krótki przewodnik po Letnicy

Janion Andrzej: Krótki przewodnik po Letnicy. – Letnica : [s. n.], 2012. – 42 s. : il. kolor. ; 16×23 cm.

Fragment publikacji:

NAZWA WSI Wieś Letnica jest niewątpliwie znacznie starsza niż oficjalna metryka, o czym świadczy chociażby jej nazwa. Nazwa „Letnica" pochodzi od starożytnego pojęcia letniej siedziby rodziny czy plemienia. Wedle badań archeologicznych u zbiegu torów kolejowych i rzeki Śląskiej Ochli znajdował się gród ulokowany między bagnami. Życie w takim grodzie latem z uwagi na komary, meszki i inne robactwo było nieznośne, więc przenoszono się na ten czas w suchsze rejony. Letnica, jak sama nazwa wskazuje, była takim miejscem na letni wywczas – chciałoby się powiedzieć. Stąd było też bliżej do uprawnych pól.
Nazwa wsi ma niewątpliwie słowiański rodowód. Nawet za czasów władztwa niemieckiego nazwy wsi nie zmieniono, została jedynie transkrybowana „Laettnitz".
ZASIEDLENIE Starożytni doceniali to położenie, albowiem dookoła Letnicy i w jej obrębie znajdują się liczne stanowiska archeologiczne, poświadczające istnienia onegdaj, w obrębie wsi i dookoła niej kilkadziesiąt siedlisk ludzkich, co świadczy, że tereny te były zamieszkiwane w sposób trwały i ciągły od czasów epoki kamiennej. Znajdywane tu artefakty pochodzą z końca epoki kamiennej i epoki brązu, tj. od około 1800 lat p.n.e. A następnie z epoki żelaza, czasów rzymskich, średniowiecza itd.
W okolicach zbiegu torów kolejowych i Śląskiej Ochli znajdował się grodek z V – VI w. na niewielkim pagórku, pośród nieprzebytych bagien. Dziś ten teren jest całkowicie suchy, a rzeka zamieniła się w wysychający strumień.
Drugi gród znajdował się w środku Letnicy. We wczesnym średniowieczu w jego obrębie istniał rycerski zamek komesa MIodota w formie wieży mieszkalnej otoczonej fosą. Resztki tej budowli i fosy znajdują się na zapleczu gospodarstwa Pani Trzcińskiej. Po drugiej stronie ulicy zaś, na zniwelowanym wzgórku znajduje się kościół. Wedle archeologów Zamek MIodota powstał na gruzach grodziska z czasów plemiennych. Znaleziony obok skarb monet świadczyłby o ciągłości zamieszkania tej miejscowości od czasów prehistorycznych.
Warto wspomnieć, że w zaraniach naszej państwowości, kościoły stawiano z reguły na fundamentach zburzonej uprzednio pogańskiej świątyni. Te zaś trwały na swoim miejscu i setki lat. Należy przeto domniemywać, że teren położony między świątynią a grodkiem był zamieszkany w sposób trwały od zamierzchłych czasów. Pierwsza wzmianka o Letnicy z roku 1305 w tzw. Registrum Glogoyiense mówi, iż była to wieś 23 łanowa (…)