Konferencja naukowa „Łączy nas literatura i historia. Hans Fallada po dwóch stronach granicy”

Konferencja naukowa „Łączy nas literatura i historia. Hans Fallada po dwóch stronach granicy” w ramach projektu współfinansowanego przez Euroregion Pro Europa Viadrina odbyła się 18 kwietnia 2023 roku w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Z. Herberta w Gorzowie Wielkopolskim. Partnerem projektu jest Stiftung Brandenburg w Fürstenwalde.

18 kwietnia 2023 roku Biblioteka na jeden dzień stała się stał się stał się centrum Hansa Fallady, w którym spotkali się naukowcy, publicyści, czytelnicy oraz regionaliści zainteresowani nim i popularyzujący i badający jego twórczość.

Wymiar tego spotkania przyjął ramy konferencji pt. „Łączy nas literatura i historia. Hans Fallada po dwóch stronach granicy”, zorganizowanej przez Dział Zbiorów Regionalnych. W konferencji wzięli udział badacze z Polski i Niemiec. Łącznie wygłoszono pięć referatów.

Dr Wolfgang Brylla przedstawił Hansa Falladę w świetle jego dzieł. Prelegent wiele miejsca poświecił analizie zawartych w jego powieściach elementów światopoglądowych, a także dotyczących pobytu w więzieniu oraz korelacji z francuskim pisarzem Michel Foucaultem.  Dr Katarzyna Taborska w wystąpieniu podjęła temat polskich tłumaczeń powieści Hansa Fallady „Każdy umiera w  samotności” . Ciekawe spojrzenie na życie Fallady przedstawił Peter Walther z Biura Literackiego z Poczdamu prezentując m.in. poglądy rodziny na powieściopisarstwo Fallady, opierając się na archiwaliach zgromadzonych w Biurze Literackim.   Nad śladami pisarzy żyjących i tworzących w Landsbergu nad Wartą i Gorzowa zastanawiała się dr Krystyna Kamińska, natomiast prof. dr Walther Delabar sportretował pisarza na tle świata kulturowego, w którym przyszło mu żyć, uwypuklając kryzys męskości, który obrazują męscy męskich bohaterowie jego epiki. Podczas gorzowskiej konferencji spotkali się głównie literaturoznawcy, historycy, germaniści. Odczytywano dzieła komparatystycznie, strukturalistycznie i poststrukturalistycznie. Niemniej jednak portret Hansa Fallady, jaki wyłonił się z różnych perspektyw jest wystarczająco wielowymiarowy, by intrygować, inspirować czytelników i badaczy przez kolejne lata.

Konferencja miała na celu odkryć i przedstawić „na nowo” portret pisarza oraz pokazać związek pisarza z  prawobrzeżnymi terenami Odry, które okazały się niezwykle owocne literacko. To tutaj, w Ośnie Lubuskim i Radachowie zbierał doświadczenia, obserwował ludzi, którzy później stawali się bohaterami jego powieści.

Magdalena Matuszewska