Kształcimy pokolenia

W 2018 r. Akademia im. Jakuba z Paradyża obchodziła 20-lecie, bo swoje początki widzi w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej, która powołana została w 1998 r. Najpierw nosiła tylko właśnie taką nazwę, a od 2013 r. dodano jej patrona w osobie Jakuba z Paradyża.

Najważniejsza dla historii gorzowskiej uczelni była Ustawa z dn. 1 czerwca 2016 r., podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę, na mocy której utworzono Akademię im. Jakuba z Paradyża. W artykule 2 ustawy określono: ,,Podstawowym kierunkiem działalności Akademii jest kształcenie oraz prowadzenie badań naukowych w obszarze nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych, technicznych, medycznych i nauk o zdrowiu oraz nauk o kulturze fizycznej”.
Uczelnia przyjęła za swoje hasło ,,Kształcimy pokolenia”, podkreślając tym sformułowaniem swoją dalekosiężną misję.
*
Przemysław Słowiński przygotował pierwszą monografię uczelni. Wprawdzie na 10-lecie wydano album, ale jest w nim więcej zdjęć niż informacji pisanych. Co prawda uczelnia prezentowana była na szerszym tle, ukazało się także wiele artykułów informacyjnych, ale dopiero teraz mamy pierwszą książkową, obszerną monografię. Jej podstawowy tytuł ,,Historia – tradycja – współczesność” dopełnia drugi człon ,,Dwadzieścia lat Uczelni im. Jakuba z Paradyża”.

Autor założył spisanie kroniki Akademii, w której sam od wielu lat pracuje, aktualnie na stanowisku prorektora ds. studenckich. Po co? ,,Ażeby za kolejnych kilka lub kilkadziesiąt lat zainteresowani poznawaniem dziejów uczelni mogli dowiedzieć się, jak rodziła się uczelnia, jak funkcjonowała i z jakimi przeciwnościami musiały zmagać się jej władze oraz wszyscy członkowie społeczności akademickiej w ciągu kolejnych lat, a także jakie sukcesy odnosili badacze różnych dziedzin naukowych”.
*
Rozdział pierwszy traktuje o Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Jakuba z Paradyża z rozlicznymi aspektami naukowymi, gospodarczymi i studenckimi na czele. Moją uwagę zwrócił dość długi wykaz absolwentów, którzy aktualnie obejmują ważne stanowiska lub wyróżniają się w życiu Gorzowa. Krótszy, bo tylko ośmioosobowy , jest spis tych, którzy po ukończeniu najpierw PWSZ, a potem studiów magisterskich, wrócili, by tu pracować naukowo.
*
Rozdział drugi przypomina trudną drogę do utworzenia Akademii, jako że długo palmę pierwszeństwa przyznawano istniejącej w Gorzowie od wielu lat Akademii Wychowania Fizycznego. Ale jej charakter podległości poznańskiemu centrum okazał się progiem nie do przekroczenia. PWSZ postawiła więc na samodzielność w staraniach o awans. I tak się stało.
W końcu roku akademickiego 2017/2018 w AJP pracowało 214 osób stanowiących kadrę naukowo-dydaktyczną. W tym gronie było: 21 osób z tytułem profesora, 38 z tytułem doktora habilitowanego, 195 – doktora oraz 50 – magistra, zazwyczaj z rozpoczętym procesem doktoranckim. W książce wyszczególniono wszystkie nazwiska z podziałem na wydziały. Dla pamięci jest także wykaz pracowników administracji.
*
Ważny, choć krótki, rozdział poświęcono patronom. Przede wszystkim omówiona została działalność Jakuba z Paradyża, jako patrona całej uczelni. Pewnie nie wszyscy wiedzą, że patronką Biblioteki Głównej jest Eliza Orzeszkowa, zaś patronką Biblioteki Wydziału Humanistycznego – Ewa Rzetelska-Feleszko. Patronem auli głównej został gorzowski naukowiec Stanisław Kirkor. W książce przedstawiono biogramy wszystkich patronów.
*
,,Tradycja, symbole AJP na tle obyczajów i ceremoniału akademickiego w Polsce” to ostatni rozdział.
W uczelniach z długą historią obyczaje, symbole, ceremoniały kształtowały się przez wieki i zazwyczaj ich formy przypisane są tylko tej Alma Mater. Jak na tak młodej jak gorzowska uczelni stworzyć tradycje? Po pierwsze: trzeba o nie dbać, trzeba mieć świadomość ich wagi i konsekwentnie je praktykować. Od lat według ustalonego ceremoniału na AJP odbywają się inauguracje roku akademickiego oraz wręczenia dyplomów.
Zadbano także o symbole. Na przykład berło rektora (przepisuję z książki): wykonane jest ze srebra, jego długość wraz z głowicą wynosi 665 mm, z czego długość członu 585 mm. Trzon berła podzielono na trzy segmenty: rękojeść pokrytą skórą w kolorze granatowym, główny – opleciony dekoracyjnie wzdłuż całej długości podwójna nicią oraz zwieńczający – wzdłuż którego poprowadzono dwa symetryczne ramiona, na których wsparto wieńczącą berło głowicę w formie okręgu z wpisanymi inicjałami AJP. Litera A stanowi centralne wypełnienie okręgu, tworząc jednocześnie drugi plan dla liter J i P. Fundatorem tego insygnium przekazanego 3 października 2016 r. była Okręgowa Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie.
Natomiast łańcuch rektorski ufundował dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Metodycznego – Jerzy Kaliszan, zaś pierścień rektorski – wojewoda lubuski.
,,Insygnia władzy rektorskiej w AJP – podkreśla autor książki – charakteryzuje umiarkowanie, prosta elegancja oraz nowoczesność formy”.
Warto przeczytać historię Akademii Jakuba z Paradyża nawet tylko po to, aby dowiedzieć się o tych symbolach, w których podczas uroczystości występuje pani rektor Elżbieta Skorupska-Raczyńska.
*
W całej publikacji jest dużo kolorowych zdjęć, ale na zakończenie dodano poczet rektorów, w AJP bardzo krótki:
1. Prof. dr hab. Zenon Głodek – rektor w latach 1999-2007,
2. Prof. dr hab. Andrzej Bałaban – 2007-2011,
3. Prof. dr hab. Elżbieta Skorupska-Raczyńska od 2011 r.
Są także kopie podstawowych aktów prawnych dotyczących uczelni oraz pełny wykaz publikacji Wydawnictwa Naukowego PWSZ, a później AJP. Dla osób zainteresowanych lokalnymi publikacjami – bardzo ważny.

***
Przemysław Słowiński, ,,Historia – tradycja – współczesność. Dwadzieścia lat Uczelni im. Jakuba z Paradyża”, wyd. Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp., Gorzów Wielkopolski 2018, 206 s.