„Malarstwo, rysunek i grafika ze zbiorów rodziny Pauckschów. Region ukrytych talentów – Gorzów Wielkopolski/Landsberg an der Warthe”

W środę, 21 listopada 2018 r. w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wielkopolskim, odbył się wernisaż wystawy pt. „Malarstwo, rysunek i grafika ze zbiorów rodziny Pauckschów. Region ukrytych talentów – Gorzów Wielkopolski/Landsberg an der Warthe”.

Autorkami prac są dwie kobiety: matka – Maria (Mieze) Luisa Amalia Paucksch z domu Simon i jej córka – Anna Maria (Annemarie) Louise Nelle, z domu Paucksch. Obie urodziły się i tworzyły w czasach kiedy Gorzów Wielkopolski nazywał się jeszcze Lansberg an der Warthe. Wystawa jest tym ciekawsza, ponieważ wiąże się z dziejami rodziny, która odegrała duża rolę w życiu gospodarczym i codziennym przedwojennego Gorzowa Wlkp. Chodzi tutaj o ród Pauckschów, którzy na przełomie XIX/XX wieku rozsławili Landsberg jako kolebkę usprawniających codzienność kotłów i maszyn parowych. Współczesnym mieszkańcom nazwisko Paucksch kojarzy się przede wszystkim ze znajdującą się na Starym Rynku fontanną miejską. W 1896 roku, Hermann Johann Gottlieb Paucksch, który w XIX wieku zbudował imperium przemysłowe rodziny, aby upamiętnić swoje 80. urodziny, ufundował ten obiekt mieszkańcom Landsberga.

Niezwykle ciekawe prace plastyczne oraz liczne fotografie rodzinne udostępnił gorzowskiej książnicy Wolfhart Paucksch, prawnuk Hermanna Pauckscha. Od wielu lat prowadzi on badania nad dziejami rodu, skrzętnie gromadząc wszelkie informacje i pamiątki związane z Pauckschami. Jest to tym trudniejsze, ponieważ po II wojnie światowej rodzina się silnie rozproszyła. Jak podkreślił W. Paucksch podczas wernisażu w bibliotece, inspiracją do badań stały się dopiero obchody 740-lecia Gorzowa. Od tego czasu powstało kilka publikacji o historii Pauckschów i firmy, a prawnuk Hermanna Pauckscha dysponuje już pokaźnym drzewem genealogicznym rodu. Część zgromadzonych przez siebie informacji źródłowych dotyczących funkcjonowania zakładów przemysłowych, W. Paucksch przekazał kilka lat temu w depozyt Muzeum Lubuskiemu w Gorzowie Wielkopolskim.

Po uroczystym powitaniu gości przez Sławomira Szenwalda, dyrektora biblioteki, Wolfhart Paucksch przybliżył zgromadzonym sylwetki artystek. Bardzo jemu bliskich, bowiem jedna była jego babcią, a druga – ciocią. Pierwsza z artystek – Maria (Mieze) Luisa Amalia Paucksch z domu Simon (1867-1928), była córką Carla Alexandra Juliusa Simon (radcy sanitarnego) oraz Louisy Friedericki Emilii Simon z domu von Waldow. W wieku 21 lat wyszła za mąż za Hermanna Johanna Heinricha Pauckscha. Jej córka Anna Maria (Annemarie) Louise Nelle (1889-1978), w wieku 28 lat wyszła za mąż za Johanna Friedricha Augusta Paula Nelle. Obie kobiety łączyła wielka pasja i talent. U Mieze jest dużo grafiki, Annemarie celowała w malarstwie. Obie przedstawiały otaczającą je rzeczywistość, wycinki z życia: rośliny, zwierzęta, ludzi, sporadycznie pejzaż. Prace są bardzo realistyczne, i chociaż żadna z artystek nie studiowała profesjonalnie tej sztuki (Mieze pobierała jedynie korepetycje u swojego wujka Ernsta Hermanna Walthera – malarza, grafika i architekta wnętrz), w ich dziełach widać ogromne umiejętności, dużą pracę, a przy tym wrażliwość.

Wolfhart Paucksch podkreślił, że nie są to wszystkie prace artystek, lecz jedynie te, które pozostały w rękach rodziny. Jeśli nawet funkcjonują w obiegu antykwarycznym, to tylko prace Marii Luisy możliwe są do zidentyfikowania, dzięki temu, że sygnowała swoje dzieła. Podpis Anny Marii widnieje tylko na jednej wystawionej pracy.

Na zakończenie prawnuk Hermanna Pauckscha zaznaczył, że wystawa może być bodźcem do innych podobnych inicjatyw, kiedy prezentuje się prace ludzi, którzy nie są profesjonalistami, ale mają ogromną pasję i tworzą dla przyjemności.

Wystawę „Malarstwo, rysunek i grafika ze zbiorów rodziny Pauckschów. Region ukrytych talentów – Gorzów Wielkopolski/Landsberg an der Warthe” można oglądać w bibliotece do 31 stycznia 2019 r.

Fot. Kazimierz Ligocki