Naukowo

 „Ziemia Międzyrzecka w przeszłości” skończyła 20 lat. W 2003 roku ukazał się pierwszy zeszyt przygotowany przez dwóch zapaleńców: Bogusława Mykietowa i Marcelego Tureczka. Po 20 latach Bogusław Mykietów zajął się wyłącznie Kresami, a Marceli Tureczek jest profesorem Uniwersytetu Zielonogórskiego, specjalistą – oczywiście – od historii regionu, przede wszystkim Ziemi Międzyrzeckiej. W części pierwszej rocznika w trzech artykułach przedstawiono wyniki 20 lat badań, ze szczególnym podkreśleniem problematyki archeologicznej i związanej z fortyfikacjami, a także wskazano pilne tematy do opracowania.

*

Teraz „Ziemia Międzyrzecka w przeszłości” jest poważnym rocznikiem naukowym z Radą Programową (prof. Joachim Zdrenka – przewodniczący) i długą listą naukowych recenzentów, którzy przed drukiem decydują, czy artykuł spełnia wymagane kryteria. Wokół pisma zgromadziło się wielu młodych historyków, chętnie swoje prace przysyłają znani historycy, a badania przeszłości Międzyrzecza i okolic mają już głębokie korzenie. Wydawcą jest obecnie cenione wydawnictwo naukowe z Krakowa – Avalon, które także podnosi rangę pisma i promuje je w całym kraju. Chwała więc redakcji, współpracownikom, a przede wszystkim mecenasom – Powiatowi Międzyrzecz i Gminie Międzyrzecz.

*

Ale oddanie pisma naukowcom spowodowało, że regionaliści, którzy je powołali do życia, mogą się czuć przytłoczeni ilością publikowanych dokumentów, a brakiem interesujących czytelnika opowieści. Dla przykładu tytuły pierwszych artykułów:

* Regestr krescencji z lat 1696-1697 jako przyczynek do badania ludności wsi starostwa międzyrzeckiej drugiej połowy XVII i początku XVIII wieku (Jakub Łojko – Poznań),

* Z prozopografii Opactwa Cystersów w Bledzewie. Stan personalny zakonników w 1812 roku i ich dalsze losy (Roland Prejs – Lublin),

* Małżeństwa mieszanie w parafii ewangelickiej w Międzyrzeczu (1826-1850). Przyczynek do genealogii i demografii Ziemi Międzyrzeckiej (Piotr Maciej Dziembowski – Poznań),

* Górnictwo węgla brunatnego w okolicy Trzemeszna Lubuskiego (Agnieszka Gontaszewska-Piekarz – Zielona Góra).

*

Naukowy ton dominuje także w artykułach miejscowych autorów: Ryszarda Patorskiego („Konwisarze twórcami podobrazi portretów trumiennych, tablic inskrypcyjnych i herbowych”), Katarzyny Sztuby-Frąckowiak, Marcelego Tureczka, Katarzyny Sanockiej-Tureczek, Andrzeja Chmielewskiego, Dariusza Brożka.

Z czytelniczego punktu widzenia najciekawszy dla mnie był artykuł Katarzyny Sztuby-Frąckowiak pt. „Między Prowincja Poznańską a Marchią Graniczną. Okoliczności przeniesienia Starostwa Krajowego z Poznania do Obrzyc w 1919 roku”. Autorka pokazuje proces przemian administracyjnych po ustanowieniu granicy z Polską po I wojnie światowej. Zazwyczaj w opracowaniach tego okresu dominuje polski punkt widzenia i radość z odzyskanej niepodległości. Tu widzimy, jak trudno było Niemcom oddać ziemie od lat należące do ich państwa i z jakim mozołem organizowali swoją administrację na własnym obszarze. Ważne Starostwo Krajowe z Poznania przeniesiono do Obrzyc dlatego, że wolne były obiekty zbudowane dla szpitala. A wolne były, ponieważ usunięto z nich wszystkich chorych mieszkających na ziemiach oddanych Polsce.

*

Ważną częścią ostatnich tomów „Ziemi Międzyrzeckiej” były sylwetki ludzi zasłużonych dla regionu. Tu, niestety, tylko jedna – Franciszka Leśnego z Pszczewa, którą opracowała Katarzyna Sztuba-Frąckowiak.

***

„Ziemia Międzyrzecka w przeszłości”, seria monograficzna, red. nauk. Marceli Tureczek i Grzegorz Urbanek, wyd. Towarzystwo Historyczne Ziemi Międzyrzeckiej i Powiat Międzyrzecki, 358 s.