„NOWA MARCHIA – PROWINCJA ZAPOMNIANA – ZIEMIA LUBUSKA – WSPÓLNE KORZENIE” – 152

Wykład prof. Tomasza Nodzyńskiego pt. „Kształtowanie się granicy polsko-niemieckiej w latach 1918-1921 (ze szczególnym uwzględnieniem odcinka wielkopolskiego)” ; 16 maja 2018 r.

Uczestnicy wydarzenia mieli okazję poznać dzieje kształtowania się granic II RP.  Był to  proces długotrwały i burzliwy, obfitujący w konflikty z sąsiadami. Poza ziemiami centralnej Polski, o wszystkie pozostałe – kresy zachodnie, wschodnie, północne i południowe trwały zacięte konflikty – dyplomatyczne i militarne. Granice II Rzeczypospolitej ustalono w wyniku wielu porozumień traktatowych. Zaliczają się do nich: traktat wersalski, traktat w Saint Germain, traktat ryski, traktat w Trianon oraz rozstrzygnięcia międzysojuszniczej Rady Ambasadorów. Specyficznym tworem w granicach II RP było Wolne Miasto Gdańsk, utworzone 15 listopada 1920 na mocy ustaleń traktatu pokojowego zawartego w Wersalu 28 czerwca 1919. Obejmowało miasto Gdańsk i najbliższą okolicę. Pozostawało pod zarządem Komisarza Ligi Narodów, miało własną konstytucję, parlament, będący organem ustawodawczym, oraz senat, reprezentujący władzę wykonawczą.

W 1921 r. w następstwie traktatu wersalskiego, wyników plebiscytu, a także trzech powstań śląskich do Polski przyłączona została wschodnia część terytorium plebiscytowego na Górnym Śląsku. Najdłużej kształtowała się wschodnia granica II RP, która została zatwierdzona przez Radę Ambasadorów 15 marca 1923 r., co było częściowym wynikiem wygranej wojny polsko-bolszewickiej.

Burzliwe losy Polski sprawiły, że granice państwa polskiego podlegały znacznym zmianom.  Mając na uwadze ogrom dorobku historii w przedmiocie dziejów Polski, prof. Tomasz Nodzyński  przedstawił zarys najważniejszych jego zdaniem wydarzeń w historii Polski, które w zasadniczy sposób wpływały na przebieg i charakter granicy zachodniej.

Panel zamknęła dyskusja, podczas której zarówno gość jak i słuchacze dzielili się wzajemnie swoimi opiniami i spostrzeżeniami.