NÜRNBERGER Woldemar

pseudonim M. Solitaire Solitar  
   
Urodził się 1.10.1817 r. w Żarach (Sorau), zmarł 17.04.1869 r. w Landsbergu. Początkowo kształcił go ojciec – Joseph Emil Nürnberger. W 1829 r. przeniósł się z rodziną do Landsberga. Od 1832 r. uczęszczał do Gimnazjum w Szczecinie, między 1838 a 1842 r. studiował w Berlinie medycynę i w 1843 r. otrzymał tytuł doktora medycyny. W tym samym roku osiadł w Landsbergu jako praktykujący lekarz.  
   
   
W książce adresowej z 1863 r. określony jest jako lekarz ubogich. Rozległe podróże wiodły go już podczas studiów przez Niemcy, Holandię, Istrię, Włochy i Szwajcarię. W 1840 r. po raz pierwszy drukiem ukazały się jego wersy w „Album der Boudoirs”, dodatku do czasopisma „Europa”, które wydawane było przez Augusta Lewalda. W nich opiewa Nürnberger żal po stracie ukochanej. Nadaremne dążenie do szczęścia i bezpieczeństwa ukazuje w niezwykle barwnych relacjach z podróży, balladach, nowelach i powieściowych opowiadaniach. Atakował „mechanizmy wypierania” człowieka epoki mieszczańskiej i piętnował entuzjazm z postępu podczas rewolucji przemysłowej. Jego forma nosi cechy wielkoświatowe. Byłoby jednak nietrafionym nazwać Nürnbergera mizantropicznym pesymistą, jak to czyniono. Nakreślony weltszmerc – ból egzystencji – jest częścią jego twórczości, metodą, jaką chciał sprowokować reprezentantów biedermeiera. Już jego pierw­sze utwory, przypadające na czasy gimnazjalne, dają się widzieć jako zagrożenie dla idealizmu poprzedniego pokolenia. Nürnbergerowska, często nieposkromiona siła zarozumiałości oponowała przeciw reakcyjnemu rozwojowi społecznemu po 1848 r. Groteskowi protagoniści w jego opowiadaniach są karykaturą życia przejętych mieszczan i głoszą upadek wolnomyślicieli. Pseudonim jego, Solitar/M. Solitaire, daje (być może) także wskazówkę do humanisty Francesco Petrarki i jego pism „De contemptu mundi” (1342/43, O pogardzie dla świata) czy „De vita solitaria” (1346-56, O samotnym życiu). Nürnberger, podobnie jak Petrarka, w swej epoce konstruuje jednolitą metodę pojmowania i odczuwania świata, by zrozumieć kompleksowość i głębię doznań coraz to bardziej stechnicyzowanego społeczeństwa.  
Nürnberger zmarł 17.04.1869 r. i pochowany został w rodzinnym grobowcu na Ewangelickim Cmentarzu Parafialnym (park Kopernika).  
Wybór:  
„Faust. Ein Gedicht”, 1842;  
„Das braune Buch. Novellen, Phantasiestücke und Historien”, 1858;  
„Erzählungen bei Licht. Novellen”, 1860;  
„Diana-Diaphana. Phantastischer Roman”, 3 tomy 1863.