O Janach, Mariach i kościołach w parafii Kłodawa

Książka o parafii w Kłodawie jest inna niż podobne wydane z okazji jubileuszy. Inna ze względu na element zawarty już w tytule: „Parafia w Kłodawie i jej obraz w języku i kulturze”. Taką specyfikę wnieśli jej autorzy: Wojciech Popek – historyk sztuki i Renata Janicka-Szyszko, która przygotowuje dysertację doktorską z językoznawstwa pod kierunkiem prof. Skorupskiej-Raczyńskiej. Oboje są współpracownikami (a może nawet pełnymi pracownikami) Akademii Im. Jakuba z Paradyża, która tę książkę wydała.

*

W 2020 roku minęło 75 lat obecności Kościoła katolickiego w Kłodawie, a w 2021 r. 70 lat od erygowania parafii pw. Matki Boskiej Różańcowej. Jubileusze stały się dla autorów okazją do pokazania materialnego i duchowego dziedzictwa parafian. Obok dwóch rozdziałów o tym właśnie, jest i trzeci zatytułowany „Od Ewy do… Imiona chrzestne parafian w Kłodawie”. Lekturę książki, co może zaskakujące, rozpoczęłam od tego rozdziału.

*

W Polsce współcześnie funkcjonuje nieco ponad tysiąc imion. Wywodzą się one głównie z Biblii i tradycji chrześcijańskiej. Duży wpływ miało także średniowiecze, ale imiona słowiańskie, niegdyś bardzo popularne, teraz odchodzą w zapomnienie. Ich miejsce zajmują imiona angloamerykańskie. Autorzy przewertowali księgi parafialne i ustalili: od 1945 roku do 2020 w Kłodawie ochrzczonych zostało 4929 dzieci (2518 chłopców i 2411 dziewcząt). Rodzice wybrali dla nich 386 imion (185 męskich i 201 żeńskich). najpopularniejsze to Jan – 102 chłopców i Maria – 99 dziewczynek. Chłopcy najczęściej dostawali imiona: Stanisław (75), Krzysztof (65), Andrzej (64), Piotr (63), Natomiast dziewczynki:  Anna (92), Danuta (90), Katarzyna (81), Zofia (62), Agnieszka (61). Do tej pory liczby i imiona mieszczą się w średniej krajowej, ale w ostatnich latach to się nieco zmienia. Najbardziej popularne imiona dla dziewcząt w latach 2001-2020 to Julia i Natalia, a dla chłopców Jakub i Mateusz. Aż 106 dzieciom nadano imiona jednorazowe. W ostatnich latach coraz częściej rodzice wybierają nietypowe imiona.

Autorzy przeprowadzili analizę imion w wielu aspektach. To doskonały materiał porównawczy do badań tego tematu na szerszym polu. Bo przecież imię człowieka jest ważne, idzie z nim przez całe życie.

*

Rozdział pierwszy książki rozpoczyna się od historii cystersów w Mironicach, ale zasadnicza jego część poświęcona jest przedstawieniu kościoła parafialnego w Kłodawie oraz kościołów filialnych w Chwalęcicach, Santocku i Łośnie. Bardzo dobrze, fachowo pokazane są elementy architektoniczne oraz detale wszystkich budowli. Te ostatnie można oglądać na zamieszczonych zdjęciach w przybliżeniu, co pozwala dostrzec szczegóły, często trudne do zauważenia w oryginalne, bo na przykład małe. Świetne źródło wiedzy dla osób chcących poznać kościoły położone w sąsiedztwie Gorzowa.

*

Rozdział trzeci prezentuje kulturę duchową parafii, a ma podtytuł „Różnymi drogami podążamy” dla podkreślenia rozmaitych form parafialnego życia. Najpierw o rekolekcjach, których celem jest osiągnięcie wewnętrznego skupienia. Potem o pielgrzymkach w poszukiwaniu sacrum, od najbliższych na przykład do Rokitna aż po Ziemię Świętą i Fatimę. „Głoście Ewangelię…” to tytuł podrozdziału  o nowych formach mszy świętych, np. dożynkowych lub hubertowskich, o powołaniach, o odpustach itd. Sporo miejsca poświęcono pracy z dziećmi i dla dzieci, treściom religijnym w programach zespołów artystycznych. Jest tu nawet omówienie życia religijnego podczas pandemii.

Krótko mówiąc: spisano wszystkie formy duchowego, religijnego życia.

***

Renata Janicka-Szyszko i Wojciech Popek, „Parafia w Kłodawie i jej obraz w języku i kulturze”, wyd. Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2021, s. 202.