Pałac w Wiejcach

Pałac w Wiejcach nie miał atrakcyjnej historii, za to dużo szczęścia. Jego dzieje i walory architektoniczne opisała Bożena Grabowska w dwujęzycznej książce “Waitze / Wiejce” wydanej w serii “Schlösser und Gärten der Neumarkt / Zamki i ogrody Nowej Marchii”. Wydawcą jej jest niemieckie Stowarzyszenie Przyjaciół Zamków i Ogrodów Nowej Marchii, a książka o Wiejcach 23 pozycją tej serii.
*
Doktor Bożena Grabowska jest historykiem sztuki, pracuje w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gorzowie, zajmuje się sztuką nowożytną zachodniego pogranicza Polski, dziejami cystersów oraz zagadnieniami związanymi z ikonografią. Autorka książki „Paradyż i raj utracony”, współautorka „Zabytków północnej części województwa lubuskiego” oraz wielu artykułów naukowych.
*
Do II rozbioru Polski (1793) wieś Wiejce znajdowała się w granicach Polski. Często przechodziła z rąk do rąk, ale jej ostatnimi polskimi właścicielami była rodzina Kwileckich. 16 lutego 1832 r. w „Gazecie Wielkiego Księstwa Poznańskiego” pojawiło sie obwieszczenie o licytacji „wsi i folwarku Wijejec, wsi Krobielewko i 9 wsi olęderskich i znacznego boru” jako następstwa wyroku Królewskiego Pruskiego Sądu Ziemiańskiego z 1831 r. Nie wiadomo, kto wtedy kupił majątek, ale od tej pory jego właściciele nosili niemieckie nazwiska.

Pałac miał wcześniejsze formy, ale jego obecny kształt został nadany podczas generalnej przebudowy z początku XX wieku. Właścicielem majątku był wtedy Aleksander Benningsen, syn Rudolfa, urzędnika w Afryce Wschodniej i Papui Nowej Gwinei. Do 1945 r. w pałacu przechowywany był jego pamiętnik o latach spędzonych w Afryce oraz kolekcja unikalnych motyli.
*
Pałac nie ucierpiał podczas wojny, ale jego wyposażenie uległo rozproszeniu. Po 1945 r. była w nim szkoła, a do 1958 r. Państwowy Dom Wczasów Dziecięcych im. Janka Krasickiego. Funkcja wymagała dostosowania do potrzeb dzieci, a więc zmieniono układ sal.

W 1967 r. w pałacu wybuchł pożar, który zniszczył wysoki dach i stropy nad piętrem. Mimo takich zniszczeń, a może właśnie z tego powodu przejął go Wojskowy Zakład Motoryzacyjny nr 3 z siedzibą w Głownie koło Łodzi. Po remoncie znów służył wakacyjnemu wypoczynkowi dzieci, ale ładny, wysoki dach został zastąpiony płaskim.
*
Po sprywatyzowaniu Zakładu w 1994 r. pałac zmienił właściciela, potem był kilka razy sprzedawany, ale zawsze właściciele podnosili jego urodę i historyczny wygląd. W 2003 r. wykonany tam remont uzyskał nagrodę w VIII edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Modernizacja Roku” oraz tytuł „Lubuski Mister Budowy”.

Obecnie właścicielem pałacu i sąsiednich zabudowań jest firma Balt-Tur, która specjalizuje się w usługach hotelarskich na wybrzeżu. Obok pałacu do kompleksu wchodzi rządcówka, folwark, domek ogrodnika oraz oddana do użytku w 2019 r. oranżeria. Całość w pięknie położonym i zadbanym parku.
*
W książce o pałacu w Wiejcach znajduje się bardzo dużo zdjęć, ale niemal wszystkie wykonane zostały w minionym roku. Niewiele zachowało się wizerunków pałacu sprzed lat, zaledwie kilka i wyłącznie na pocztówkach. Pozostała natomiast techniczna dokumentacja kolejnych remontów w latach powojennych, z których odczytać można, co zniszczono, a co przywrócono do dawnego wyglądu.

Obecnie pałac w Wiejcach jest jednym z reprezentacyjnych i nowocześnie zarządzanych obiektów na konferencje, zjazdy i wypoczynek. Chętnych nie brakuje.

***
“Waitze / Wiejce”, tekst Bożena Grabowska, dwujęzyczny zeszyt z serii “Schlösser und Gärten der Neumarkt / Zamki i ogrody Nowej Marchii” z numerem 23, wyd. Freundeskreis Schlösser und Gärten der Neumarkt, Berlin 2018, 24 s.

W Dziale Regionalnym Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. znajdują się wszystkie zeszyty serii “Schlösser und Gärten der Neumarkt / Zamki i ogrody Nowej Marchii”.

O pałacach w naszym regionie pisałam na poniższych stronach:
Smolnica – http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2019-05-23/pojedz-bo-smolnicy-24889.html
Jarnatów – http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2018-08-24/byl-piekny-ale-stoi-pusty-i-niszczeje-22577.html
Drezdenko – http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2018-04-12/palac-xviii-wiecznego-menedzera-21462.html
Żubrów – http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2018-02-09/byl-w-zubrowie-piekny-palac-20903.html
Tuczno – http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2017-10-10/majetni-wlasciciele-wybitny-architekt-wspanialy-palac-19836.html
Lubniewice – http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2014-07-07/piekne-opuszczone-palace-w-lubniewicach-8045.html
Glisno i Dolsk – http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2013-04-27/zamki-i-dwory-potrzebuja-przyjaciol-5114.html