Piotrowski Robert: Spotkania z historią : gmina Deszczno

Piotrowski Robert: Spotkania z historią : gmina Deszczno = Treffen mit der Geschichte : Gemeinde Dechsel / Robert Piotrowski ; [tł. Grzegorz Kowalski et al.]. – Deszczno : Urząd Gminy, 2012. – 91 s. : il. kolor. ; 30 cm.

Fragment publikacji:
Ze starych ksiąg…
Dzieje pisane wyznaczają historię osady od 1316 r., kiedy mimo wcześniejszej akcji zapobiegawczej Bolesława Pobożnego umocnienia zamku w Międzyrzeczu, zabiegi polityczne i militarne margrabiów brandenburskich przyniosły im osadzenie się na terenie nad dolną Wartą. W roku tym w barnimskim Eberswalde nad Finow margrabia Jan nadał niemieckiemu rycerzowi Arnoldowi von Uchtenhagen zajęty uprzednio Międzyrzecz wraz z przynależnymi dobrami. Z tego nadania wyłączone zostały jednak: miasto Skwierzyna oraz wsie Murzynowo, Osiecko, Ulim i Deszczno właśnie. Ta pierwsza próba odcięcia wsi i okolic od macierzystych kasztelani układa się w ciąg przyczynowo-skutkowy rozpoczęty poprzez powolne osadzanie się brandenburczyków na terenach na wschód od Odry od połowy XIII w. (wraz z uprzednim przejęciem historycznej Ziemi Lubuskiej).

Już przecież 2 lipca 1257 r. na północnym brzegu Warty, ówcześnie tytularnie Noteci, zostało lokowane brandenburskie miasto Landisberch nova, dzisiejszy Gorzów, a trzy lata wcześniej kontraktem małżeńskim wielkopolskiej księżniczki Konstancji i margrabicza Konrada oraz weselem w Santoku próbowano narastający konflikt załagodzić. Tak na wiele wieków powstało polsko-brandenburskie pogranicze, a wsie ziemi deszczeńskiej – jako zaplecze gospodarcze nowego miasta – poznawać miały „smak" granicy, a o transgraniczności zaświadczać miał szlak północ-południe, wiodący z Rzeszy do Polski.