Piotrowski Robert: Spotkania z historią : Pszczew

Piotrowski Robert: Spotkania z historią : Pszczew = Treffen mit der Geschichte : Betsche. – Pszczew : Urząd Gminy, 2011. – 101, [1] s. : il. (w tym kolor.) ; 30 cm.

Fragment publikacji:

Choć fakt ten bolesny, to konieczny wspomnienia – koniec I wojny światowej przyniósł odrodzenie Rzeczypospolitej, jednak decyzje międzynarodowe pozostawiły Pszczew poza jej granicami. Miasto dawnych zachodnich rubieży Wielkopolski stało się na ponad 20 lat miastem granicznym Wschodnich Niemiec. Podjęta wtedy obszerna nawałnica propagandowa przyniosła cichym okolicom pielgrzymki żądnych zobaczenia „niesprawiedliwej" granicy wersalskiej, ale także stricte wojenne przygotowania (na ilustracjach obóz nazistowskiej Służby Pracy Rzeszy, politykierujące mapki polsko-niemieckiego pogranicza, pszczewskie obiekty z wojskowej mapy oraz widoki spokojnego granicznego miasteczka). W ramach Marchii Granicznej, następnie w składzie Marchii Brandenburskiej musiała ziemia pszczewska czekać aż na zakończenie drugiej z wojen, by wrócić w polskie granice. Ziemia pszczewska zajęta została przez Armię Czerwoną 29 stycznia 1945 r., a decyzja o przebiegu granicy na Odrze przypieczętowała jej polskość. Należy w trwałej pamięci zachować polskich pszczewiaków, którzy w latach wojny złożyli ofiarę ze swego życia.