Promocja tomiku poetyckiego „Klucze”

17 września 2018 roku o godz. 17 w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wielkopolskim odbyła się promocja tomiku poetyckiego „Klucze” Elżbiety Skorupskiej-Raczyńskiej, wydanego nakładem gorzowskiego Oddziału Związku Literatów Polskich (współorganizatora spotkania) jako 91. pozycja w ramach serii „Biblioteka Pegaza Lubuskiego”. „Klucze” to piąta książka poetycka autorki, która twórczość literacką, traktowaną raczej marginalnie, łączy z pracą zawodową – jest uznanym językoznawcą z dużym dorobkiem naukowym, profesorem i rektorem Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie. Spotkanie, które poprowadziła Krystyna Kamińska, przybrało formę wywiadu z poetką, przeplatanego jej wierszami w interpretacji pani Krystyny i samej autorki oraz muzyką gitarową, którą współtworzyła nastrój Joanna Rutkowska – również językoznawca i pracownik AJP. Bohaterka wieczoru przedstawiła etapy swojej drogi literackiej, także tajniki pracy naukowej oraz opowiedziała o wpływie tych dwóch dziedzin na jej życie rodzinne. Wiersze z poprzednich tomików E. Skorupskiej-Raczyńskiej wyrastały z obserwacji świata („Nim dojdę”, „W drodze”) i kobiecych refleksji nad życiem („Krople”, „Niczyja”). Dedykowane siostrze „Klucze” stanowią próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie o sens życia (wiersz „O życiu”), i to w różnych jego aspektach, m.in. osobistym, kulturowym. Jeśli chodzi o stronę formalną, artystyczną wierszy to nie bez znaczenia jest tu zawodowe paranie się przez poetkę językiem. Jest ona świadoma użycia każdego słowa, opisując świat, ze znawstwem wykorzystuje ich wieloznaczność. Na uwagę zasługuje również – pięknie ilustrowana przez Magdalenę Krzyżaniak – strona graficzna książki, którą zostali obdarowani wszyscy uczestnicy spotkania.

Może innymi kluczami trzeba się posłużyć, aby opisać świat osoby mądrej i dojrzałej? I rzeczywiście dużo takich wierszy znajdujemy w najnowszym tomiku. Dużo refleksji z różnych ważnych powodów: śmierci matki, sporów z bliską osobą, samotności, upływu czasu, religii, kulturowych mitów i wielu, wielu innych. Jest nawet synteza syntez – wiersz „O życiu” z niezwykle celną pointą: Mówi się od wieków / o życiu wiecznym / życiu po życiu / życiu na chwałę / życiu dla innych // A ono jest tylko po to / by je przeżyć // Najlepiej / po ludzku. Wszystkie wiersze E. Skorupskiej-Raczyńskiej są precyzyjne w konstrukcji i doborze środków wyrazu. Jej naukowe spojrzenie na język gwarantuje świadomość użycia tego, a nie innego słowa, takiej, a nie innej metafory. W tym tomie do głosu dochodzi jeszcze bogactwo frazeologiczne języka polskiego i autorki zabawa z wieloznacznością słów, które: wślizgują się / chłoszczą łamią / tną trzeszczą targają / burzą. Słychać tutaj echo zajęć ze studentami z zakresu językoznawstwa oraz znakomitych audycji w radiu „Zachód”, podczas których pani rektor wprost zasypuje słuchaczy nie tylko wiedzą, ale także rozmaitymi ciekawostkami językowymi. Teraz jej świadomość znaczenia słowa została wykorzystana do celów artystycznych. Właśnie słowa stały się dla Elżbiety Skorupskiej-Raczyńskiej najlepszymi kluczami do opisania świata i człowieka.

Foto: Kazimierz Ligocki