Sumowanie 40 lat

Gorzowskie RSTK obchodziło 40-lecie i z tej okazji sprzyjający mu przyjaciele ufundowali książkę na podsumowanie.

Na fali przemian, jakie w 1980 roku wniosła „Solidarność”, zrodził się także ruch mający na celu pokazanie robotników uzdolnionych artystycznie.  W tamtych latach miano artysty mógł otrzymać tylko absolwent uczelni artystycznej. Ci, którzy nie ukończyli studiów artystycznych, nazywani byli nieprofesjonalistami, nawet wtedy, gdy ich prace były dziełami sztuki. A osób zdolnych w różnych dziedzinach sztuki było wielu i oni nie chcieli się godzić na postawione im bariery.

Impuls wyszedł z Warszawy. Tam powołano pierwsze Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury. Od razu zdecydowano, że nie będzie jednej, ogólnopolskiej organizacji, a powstaną samodzielne i niezależne w tych miastach, w których znajdą się osoby zainteresowane.

*

Gorzowskie RSTK zarejestrowano jako trzecie w kraju. Pierwsze zebranie odbyło się w sierpniu 1981 roku. „Ziemia Gorzowska” tak o tym donosiła.  Na zebranie organizacyjnie dość licznie stawili się literaci i plastycy uprawiający różne dziedziny sztuki w sposób nieprofesjonalny. Wielu ludzi dorosłych pracujących w różnych zawodach zainteresowanych jest kształceniem talentu i doskonaleniem umiejętności. Mimo rozlicznych prób i deklaracji placówki kultury nie potrafiły na stałe związać z sobą ludzi dorosłych. Stąd dość liczna obecność na zebraniu wszystkich tych, którzy odczuwają potrzebę bliższych kontaktów, potrzebę wyjścia zza biurka czy swojej sztalugi. 

Stowarzyszenie miało trudny start, bo już w grudniu tego samego roku wprowadzono stan wojenny i zakazano działalności wszystkich organizacji. Ale żar się tlił i zaraz po odwołaniu ograniczeń zorganizowano pierwsze Interdyscyplinarne Warsztaty Artystyczne z udziałem literatów, plastyków, muzyków, fotografików, a nawet tancerzy. Uczestniczyli w nim adepci z całego kraju oraz cenieni, profesjonalni konsultanci. Podczas kilku wspólnych dni każda grupa doskonaliła swoje umiejętności, a także przygotowywała swój udział we wspólnej prezentacji. Idea okazała się bardzo pojemna i dla wszystkich satysfakcjonująca. Coroczne warsztaty odbywają się do tej pory.

*

Jubileuszowa książka najpierw przypomina początki ruchu z jej liderami – Marią Przybylak i Kazimierzem Jankowskim. O następnych latach i o współczesności opowiada jej prezes od 30 lat – Czesław Ganda. Kolejne rozdziały poświęcone są pracy sekcji: literackiej, plastycznej, muzycznej i fotograficzno-filmowej. Zarejestrowano w nich formy codziennej pracy, a także najważniejsze zdarzenia z danej dziedziny sztuki. Członkowie wszystkich sekcji prezentują się publiczności w koncertach z cyklu „Obrazy – słowa – dźwięki”, którym poświęcony jest kolejny rozdział. Podsumowaniem całorocznej pracy, a jednocześnie inspiracją do dalszej są Interdyscyplinarne Warsztaty Artystyczne, które także odnotowano w książce. Gorzowskie RSTK jest zapraszane do udziału w imprezach w różnych miejscowościach – od Bogdańca po Warszawę, a nawet Grodno na Białorusi. Takie kontakty pokazano w rozdziale „RSTK dla Gorzowa, Polski i świata”. Na końcu alfabetyczny spis wszystkich, którzy przez 40 lat, nawet choćby krótko, związani byli z RSTK.

*

Oprócz opisowej historii pracy stowarzyszenia w książce pokazane są dokonania artystyczne. Członkowie sekcji literackiej przedstawiają się swoimi wierszami lub fragmentami prozy. Plastycy pokazują swoje obrazy. Fotograficy wykonali wszystkie zdjęcia zamieszczone w książce. Dokonania filmowców oraz muzyków poznać można z załączonej do książki płyty CD.

Książka i płyta dają syntetyczny obraz pracy artystycznego stowarzyszenia, które działa od 40 lat i ciągle ma się dobrze.

*

Publikację i jubileuszowe wydarzenia finansowo wsparli Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Urząd Miasta Gorzowa Wielkopolskiego. Na liście wszystkich przyjaciół RSTK, także w latach poprzednich, figuruje 18 instytucji i podmiotów gospodarczych. Dobrze mieć takich przyjaciół.

***

„40 lat RSTK”, teksty Krystyna Kamińska i autorzy internetowych wpisów, wybór wierszy Janina Jurgowiak i Krystyna Woźniak, wybór obrazów: Barbara Latoszek, Czesław Ganda, Ewelina Wieczorek, Agnieszka Latoszek, wydawca Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2021, 124 s.