Ukazał się reprint książki o biskupstwie lubuskim

Choć na razie mocno żyjemy zielonogórskim jubileuszem 800/700-lecia to powoli szykujemy się już do kolejnych obchodów, i to w skali regionalnej: 900. rocznicy powołania biskupstwa lubuskiego.
Z tej okazji ukazała się właśnie publikacja wydana przez Towarzystwo Przyjaciół MZL oraz Muzeum Ziemi Lubuskiej. Książka to reprint fundamentalnej dla naszego regionu pracy ks. Anzelma Weissa pt. „Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu”, która wyszła nakładem Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w 13. tomie „Studiów Kościelnohistorycznych” w 1977 roku w Lublinie. Po 45 latach ta niezbyt szeroko znana i trudno dostępna dotąd pozycja zyskuje nowe życie i z pewnością przyczyni się do głębszego poznania początków naszego regionu. Praca „Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu” to rozprawa doktorska urodzonego w Wolsztynie ks. A. Weissa, dziś profesora związanego z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.
Książka bardzo szczegółowo opisuje historię powstania biskupstwa w Lubuszu, zmiany (również terytorialne), jakim podlegało, prawne podstawy jego funkcjonowania oraz stronę administracyjną. Niezwykle interesujące są rozdziały dotyczące szkół, szpitali, bractw oraz różnego rodzaju zakonów (rycerskich, żebraczych czy mniszych) działających w poszczególnych parafiach na terenie biskupstwa. Ta część książki uświadamia, jak wielką rolę w unowocześnianiu regionu miało powstanie diecezji i jak wielkie cywilizacyjne przemiany ze sobą niosło (pismo, budownictwo kamienne, farmacja, melioracje i młyny). Reprint oryginalnej pracy wzbogacony został o biogram ks. A. Weissa przygotowany przez Marka Golemskiego i ks. Jana Walkusza oraz o Wstęp napisany przez Zbigniewa Czarnucha – pomysłodawcę ponownego wydania pracy, który tak podkreśla znaczenie powstania biskupstwa na terenie ziemi lubuskiej:
„Biskupstwo lubuskie jako składnik Kościoła powszechnego spełniało bowiem pionierską rolę transmisji przenoszącej tutaj szeroko rozumiane zdobycze cywilizacji europejskiej, z jej korzeniami wyrastającymi z kultury państw basenu Morza Śródziemnego. Wszak pierwszymi budowlami murowanymi na tej ziemi były kościoły. To za sprawą biskupstwa powstały tu pierwsze szkoły i pierwsze szpitale. Zaczęły działać pierwsze stowarzyszenia w postaci bractw kościelnych z ich statutami organizacyjnymi. Pojawiły się pierwsze formy turystyki realizowane przez bractwa pielgrzymkowe. Biskupi lubuscy aktywnie uczestniczyli także w rewolucji agrarnej poprzez zaangażowanie się w proces lokacji wsi na prawie magdeburskim, co przemieniło oblicze tych wsi i znacząco podniosło poziom życia ówczesnych rolników”.
Warto podkreślić, iż wydanie reprintu jest częścią oddolnego społecznego projektu przygotowywanego w ramach obchodów 900-lecia biskupstwa lubuskiego przez środowisko regionalistów z Witnicy i Gorzowa oraz innych części dawnej diecezji, w który zaangażowało się również Muzeum Ziemi Lubuskiej. Ta ważna książka, która stanowi swoisty auftakt jubileuszu, jest pierwszą z serii publikacji zaplanowanych w ramach obywatelskiego Programu „900-lecie ustanowienia biskupstwa lubuskiego 1124/25-2024”. Koordynatorem i głównym partnerem instytucjonalnym Programu jest Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Gorzowie Wlkp., na której stronie internetowej znajduje się niezwykle interesująca, wciąż wzbogacana o kolejne artykuły, zakładka poświęcona Programowi 900. Zachęcamy również do śledzenia 900-lecie ustanowienia biskupstwa lubuskiego 1124/25-2024 na FB.
Książka powstała dzięki pomocy finansowej Miasta Zielona Góra. Redakcję techniczną nowego wydania publikacji „Organizacja diecezji lubuskiej w średniowieczu” przygotowała Emilia Ćwilińska, a autorem okładki serii Programu 900 jest Zbigniew Olchowik. Pozycję wkrótce będzie można nabyć (w cenie 30 zł) w kasie Muzeum Ziemi Lubskiej lub w naszym e-sklepie.

Tekst: Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze

Zdjęcia: Anitta Maksymowicz