Zaproszenie do Frankfurtu nad Odrą

Zazwyczaj nie traktujemy Frankfurtu nad Odrą jako celu wycieczki turystycznej, a szkoda, bo jest to bardzo ciekawe miasto. Niedawno ukazał się – także po polsku – przewodnik pt. „Frankfurt nad Odrą i Słubice”, w którym oba miasta traktowane są jako jeden organizm – Dwumiasto. Słubice przez wieki były tylko gorszym, uboższym przedmieściem Frankfurtu. Po wojnie, gdy ta dzielnica znalazła się w granicach Polski, zyskała dużą szansę rozwoju jako najdalej na zachód położone nasze miasto. Przewodnik czytelnie pokazuje związki i różnice między Frankfurtem a Słubicami.

*

Autorzy przewodnika zaproponowali 12 tematycznych spacerów, np. „Kościoły”, „Z biegiem Odry”, „Miejsca związane z uniwersytetem”, „Śladami Żydów frankfurckich”, „Architektura modernizmu” itd. Przy zwiedzaniu Europejskiego Uniwersytetu „Viadrina” we Frankfurcie oglądamy także polskie „Collegium Polonicum” po polskiej stronie. Trasa związana z Żydami, prowadzi na dawny kirkut, który był po drugiej stronie Odry, czyli po obecnie polskiej. W ten sposób zaprezentowane są wszystkie ciekawe obiekty.

*

Jeśli nie zaplanowaliście zwiedzania Frankfurtu a tylko przejeżdżacie przez to miasto, zatrzymajcie się koniecznie, by wejść do stojącego w centrum miasta dawnego kościoła Mariackiego (Marienkirche). Bardzo był zniszczony w czasie wojny. Odbudowano go w latach 1995-1998, ale obecnie nie pełni funkcji kościelnych, a jest galerią wystawienniczą, miejscem świeckich uroczystości itp. Najważniejsze w nim są witraże, których historię dawną i nowszą tu opowiem, aby zachęcić do ich obejrzenia.

*

W trzech oknach prezbiterium znajdują się wielkie witraże, złożone ze 117 szklanych obrazów o tematyce biblijnej. W oknie północno-wschodnim pokazano historię stworzenia świata. W oknie środkowym są wszystkie sceny z Biblii z udziałem Chrystusa. Oba witraże tworzyły tzw. Biblię pauperum, czyli adresowaną do ubogich, którzy nie umieli czytać, opowieść o źródle wiary chrześcijańskiej. Najbardziej zadziwiające – przepisuję z przewodnika – jest okno południowo-wschodnie, które pokazuje legendę Antychrysta, Zło przybiera tu kształt fałszywego bóstwa, które wodzi ludzi na pokuszenie, kusi iluzorycznymi cudami i podarunkami i pragnie siebie postawić w miejscu Boga. Obrazy są drastyczne, pokazują cyniczną twarz szatana, przedstawiają ludzi podążających za zdrajcą i wiele scen sadystycznej przemocy. Na koniec jednak pokazują prawdziwego Boga Ojca na Sądzie Ostatecznym.

Te niezwykle cenne witraże w 1941 roku zdemontowano, by uchronić je przed zniszczeniami wojennymi. Gdy w 1945 roku zbliżała się Armia Czerwona, skrzynie z witrażami wywieziono do Poczdamu. I ślad po nich zaginął. Przypuszczano, że zostały wywiezione do Związku Radzieckiego, ale podobnie jak o tysiącach innych zabytków o nich nie informowano. Dopiero na początku lat 90. XX wieku wzmianka o witrażach znalazła się w artykule prasowym. Okazało się, że znajdują się w magazynach leningradzkiego Ermitażu. Dopiero latem 2002 roku witraże te udało się sprowadzić do Frankfurtu i po renowacji zamontować we właściwym miejscu. Robią niezwykłe wrażenie.

*

Mnie zainteresował rozdział „Frankfurt literacki”. Wiadomo, że we Frankfurcie się urodził, chodził do szkół i na uniwersytet jeden z największych romantycznych poetów niemieckich Henrich von Kleist. Jest tam okazałe muzeum tego pisarza blisko kościoła Mariackiego i Odry. W przewodniku wskazano także inne miejsca związane z nim oraz z jego krewnym Evaldem von Kleist, który został śmiertelnie ranny podczas bitwy pod Kunowicami w 1759 roku. Ten starszy był w swoim czasie bardzo popularnym poetą, a jego osoba inspirowała Schillera i Lessinga. Jedna z literackich tras prowadzi do szkoły i miejsca zamieszkania dwóch poetów – Gottfrieda Benna i Klabunda, literata wywodzącego się z Krosna Odrzańskiego, który ma tam pomnik. Warto zobaczyć, jak Niemcy upamiętniają swoich pisarzy.

*

Dużo informacji o atrakcjach turystycznych Frankfurtu nad Odrą na stronie www.frankfurt-slubice.eu.

Warto skontaktować się z Polsko-Niemiecką Informacją Turystyczną w Domu Bolfasa, Grosse Oderstrasse 29, D-15230 Frankfurt (Oder), tel. 49 334 6100 80 (0). e-mail: @. lub @..

***

„Frankfurt nad Odrą i Słubice. Przewodnik po mieście”, oprac. pod red. Kerstin Hinrichsen i Markusa Nesselrodta, wydano na zlecenie Wydziału Marketingu Miejskiego i Turystyki we Frankfurcie, 168 s .